Industrija kritičnih minerala na dalekom zapadu Kine koristi prisilni rad Ujgura
Novi izvještaj navodi da glavni kineski proizvođači kritičnih minerala koriste državne programe prisilnog rada u ujgurskoj regiji, kako bi zadovoljili rastuću globalnu potražnju, izlažući međunarodne brandove kojima izvoze te minerale, riziku od saučesništva u kršenju ljudskih prava.
Prema izvještaju grupe za ljudska prava Global Rights Compliance sa sjedištem u Hagu, 77 kompanija i proizvođača proizvoda na bazi kritičnih minerala posluje u Ujgurskoj autonomnoj regiji Xinjiang (XUAR), što ih dovodi u rizik od učešća u programima transfera radne snage u industriji litijuma, titana, berilijuma i magnezijuma.
Nalazi će vjerovatno doprinijeti zabrinutosti stranih i multinacionalnih kompanija koje nabavljaju te proizvode u vezi sa povećanom pažnjom. Prisilni rad je na dugoj listi ozbiljnih problema sa ljudskim pravima koji su dokumentovani u Xinjiangu, gdje je vlada SAD-a 2021. godine utvrdila da Kina čini genocid nad Ujgurima.
Ujgurska regija je glavni izvor četiri kritična minerala. Ova regija je glavni izvor berilijuma, ključnog za primjen u nuklearnim tehnologijama i naprednoj elektronici te jedna od pet jurisdikcija na nivou provincije koje proizvode sirovi magnezijum. Regija, također, bilježi porast istraživanja, rudarenja i proizvodnje baterija od litijuma za potrebe industrije električnih vozila, te čini 11,6 posto svjetske titan spužve, ključnog inputa u proizvodnji titanijuma koji se koristi u vazduhoplovstvu i odbrani.
Tokom protekle decenije, Peking je proširio istraživanje, rudarstvo, preradu i proizvodnju kritičnih minerala u XUAR-u, transformirajući regiju u glavno "ekstrakcijsko središte", navodi Global Rights Compliance u svom izvještaju pod nazivom "Rizik na izvoru: Kritični lanci snabdijevanja mineralima i prisilni rad nametnut od strane države u Ujgurskoj regiji".
Kina dominira globalnom proizvodnjom minerala. Zemlja predvodi proizvodnju 30 od 44 minerala koje je vlada SAD-a označila kao kritične.
"Pojava regije kao ekstraktivnog središta dijelom se oslanja na programe transfera prisilnog rada nametnute od strane države, usmjerene na Ujgure i druge turkijske etničke grupe", saopćila je grupa za ljudska prava.
Izvještaj ističe „značajan uticaj“ koji ovi kritični minerali – koji se obilno nalaze u XUAR-u – imaju na globalne lance snabdijevanja i multinacionalne brendove, uključujući vodeće kompanije za boje, vazduhoplovne aplikacije, proizvođače termosa, te alate i komponente za odbrambenu i nuklearnu energiju.
Otkriva 15 kompanija sa dokumentiranim direktnim nabavkama od kompanija sa sjedištem u ujgurskoj regiji u posljednje dvije godine i 68 kupaca kineskih proizvođača koji nabavljaju inpute iz ujgurske regije, što naglašava rizik od direktnog i indirektnog učešća kompanija u programima prisilnog rada.
„Sistemske prakse prisilnog rada u XUAR-u nisu samo sredstvo za subvencioniranje operativnih troškova, već i olakšavaju progon ujgurskog stanovništva od strane vlade putem razdvajanja porodica, eksproprijacije zemljišta i prisilnog preodgojavanja“, saopćila je Global Rights Alliance.
Izvještaj ističe da kineske prakse u ujgurskoj regiji stvaraju nepravedne konkurentske prednosti i kršenja trgovine i okoliša koja prevazilaze zabrinutost za ljudska prava.
Labavi ekološki standardi i velika ovisnost o uglju učinili su regiju epicentrom energetski intenzivne industrije rudarstva i prerade minerala te omogućili robi da uđe na globalna tržišta po vještački niskim cijenama, navodi se u Izvještaju.
„Minerali koji se iskopaju i/ili rafiniraju u regiji rutinski ulaze u globalne lance snabdijevanja putem nereguliranih ili neprozirnih kanala distribucije minerala. Kao rezultat toga, značajni dijelovi svjetske ekonomije potencijalno su izloženi proizvodima u čiju proizvodnju je uključen prisilni rad i visoki ugljični otisak“, dodaje se u izjavi grupe za ljudska prava.
Nalazi izvještaja zasnovani su na analizama državnih medija, evidencije o otpremi te marketinških i godišnjih izvještaja kompanija.